هدف از انجام آزمایش:
این روش، حضور آلودگی و فرسایش فلزی غیر نرمال در روغن را به سرعت نشان میدهد و قابلیت آشکارسازی و کمی سازی مقدار عناصر، از مواد حل شده ریز تا ذراتی با اندازه تقریبی ۱۰ میکرون را دارد، لذا میتوان ترند این عناصر را بر حسب زمان ترسیم کرد و قبل از وارد شدن آسیب جدی به دستگاه اقدام اصلاحی مناسب را انجام داد.
روش انجام آزمایش:
اساس کار آنالیز عنصری با استفاده از طیف سنجی نشر اتمی است.طیف سنجی نشر اتمی یک روش تجزیه شیمیایی است که از شدت نور منتشر شده از شعله،پلاسما، قوس و جرقه در طول موج خاص برای تعیین مقدار یک عنصر برای تعیین مقدار یک عنصر در یک نمونه استفاده می کند.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM-D6595
- مقدار مورد نیاز: 20 میلی لیتر
عدد اسیدی کل (total acid number)
هدف از انجام آزمایش:
عدد اسیدی کل بیان کننده میزان اسیدی بودن روغن است که با مقدار هیدروکسید پتاسیم در میلی گرم تعیین میشود.اطلاع از این عدد برای خنثی کردن اسیدها در یک گرم روغن ضروری است.در واقع این این آزمایش تعیین میکند که در یک گرم روغن چند میلی گرم هیدروکسید پتاسیم که معیار اسیدی بودن روغن است یافت میشود.
روش انجام آزمایش:
نمونه در مخلوطی از تولوئن و ایزوپروپانول حاوی مقدار کمی آب حل می شود و با روش پتانسیومتری با پتاس الکلی با استفاده از الکترود شناساگر شیشه ای و الکترود مرجع یا الکترود ترکیبی تیتر می شود. خوانش های مربوط به اندازه گیری به صورت دستی یا خودکار در مقابل حجم های محلول تیتراسیون رسم می شود و نقطه پایانی از تغییرات شدید در منحنی تیتراسیون بدست می آید. عدد اسیدی بصورت میلی گرم پتاس بر گرم نمونه محاسبه می شود.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM-D974,ASTM D2896
- مقدار مورد نیاز: 10 میلی لیتر
عدد قلیائی کل (total base number)
هدف از انجام آزمایش:
عدد قلیائی نشان دهنده خاصیت بازی و یا قلیایی بودن روغن میباشد.این روش آزمون برای نشان دادن تغییرات نسبی روغن در شرایط رخداد اکسیداسیون کاربرد دارد.به عبارت دیگر عدد به دست آمده از این آزمون میزان توانایی روغن در خنثی سازی اسیدهای تشکیل شده را نشان میدهد.
روش انجام آزمایش:
نمونه در مخلوطی از تولوئن و ایزوپروپانول حاوی مقدار کمی آب حل می شود و با روش پتانسیومتری با پتاس الکلی با استفاده از الکترود شناساگر شیشه ای و الکترود مرجع یا الکترود ترکیبی تیتر می شود برای این کار از الکترود ترکیبی شیشه pH-Ag/AgCl استفاده می شود. منحنی تغییرات پتانسیل برحسب حجم محلول تیتراسیون رسم می شود و نقطه پایان تیتراسیون، آخرین نقطه عطف در منحنی است. در نهایت عدد بازی برحسب میلی گرم پتاس بر گرم نمونه محاسبه می شود.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM-D974
- مقدار مورد نیاز: 10 میلی لیتر
گرانروی در 40 و 100 درجه سانتی گراد
هدف از انجام آزمایش:
گرانروی سینماتیک، اندازه‌گیری مقاومت یک سیال برای جریان یافتن، در شرایط نیروی ثقل میباشد. در انتخاب روغن، گرانروی مهمترین خاصیتی است که باید در نظر گرفته شود. بنابراین گرانروی اولین و مهمترین ویژگی مورد انتظار روغنهای مصرفی میباشد. هرگونه انحراف قابل توجه از میزان گرانروی تعریف شده، قطعا منجر به خسارات سنگین دستگاه خواهد شد. لذا پیوسته باید از صحت گرانروی روغنهای مصرفی اطمینان حاصل نمود.
روش انجام آزمایش:
در اين روش، نمونه روغن در داخل لوله موئين U شكل شيشه اي قرار ميگيرد و نمونه توسط يك دستگاه مكش از داخل لوله حركت ميكند تا اينكه به نقطه شروع كه بر روي لوله مشخص شده است برسد. عمل مكش متوقف شده و اجازه داده مي شود تا نمونه در خلاف جهت مكش تحت تاثير نيروي جاذبه حركت كند. منطقه باريك لوله موئين سرعت جريان روغن را كنترل مي كند. روغنهاي با درجات گرانروي بالا نسبت به روغنهاي با ويسكوزيته پايين زمان طولانی تری را سپري مي كنند.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM D445,ISO 3104
- مقدار مورد نیاز: 10 میلی لیتر
شاخص گرانروی (V.I)
هدف از انجام آزمایش:
شاخص گرانروی عددی قراردادی و بدون بعد است که برای توصیف تغییرات گرانروی سینماتیک محصولات نفتی در ازای تغییرات درجه حرارت مورد استفاده قرار می گیرد.شاخص گرانروی در مشخص کردن کیفیت و توانایی یک روغن برای کاربرد در گستره های دمایی مختلف حائز اهمیت است.
روش انجام آزمایش:
برای بدست آوردن این شاخص از جداول مخصوصی استفاده می شود که دارای دو ستون بوده که یک ستون آن مربوط به گرانروی 40 cst و دیگری گرانروی 100 cst می باشد.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM D2270
- مقدار مورد نیاز: 20 میلی لیتر
فروگرافی مستقیم (D.R.F)
هدف از انجام آزمایش:
فروگرافی مستقیم میزان ذرات آهنی ناشی از سایش را در یک نمونه روغن اندازه گیری می کند.که در این آزمون تراکم ذرات آهنی در دو محدوده اندازه ای بزرگ (DL) و کوچک (DS) تعیین میشودکه شدت تغییرات این دو نشان دهنده مقادیر فرسایش می باشد و از روی این دو پارامتر شاخص پیشرفتگی فرسایش محاسبه می شود.افزایش مقادیر آهن بیانگر افزایش تعداد ذرات آهنی کوچکتر از 5 میکرون است و ذرات کمتر از 5 میکرون نشان دهنده سایش معمولی می باشد.
روش انجام آزمایش:
در روش فروگرافی مستقیم DRF تجمع ذرات آهنی در نمونه گرفته شده به واسطه ته نشین کردن این ذرات در انتهای یک لوله شیشه ای تحت یک میدان مغناطیسی قوی به صورت کمی اندازه گیری می شود. دسته ای از فیبرنوری ، نور را به درون لوله شیشه ای بر روش دو قسمتی منعکس می کنند که ذرات کوچک و بزرگ توسط میدان مغناطیسی جذب شده اند. نور تابیده شده به نسبت تعداد ذرات موجود جذب شده و کاهش می یابد که به صورت الکترونیکی تحت پایش قرار گرفته و نمایش داده می شود. دو مجموعه از مقادیر برای ذرات ریز و درشت (کم تر و بیش تر از 5 میکرون) خوانده می شود که بر روی یک گراف چاپ می شوند.
- استاندارد انجام آزمایش:
- PREDICT DR5
- مقدار مورد نیاز: 10 میلی لیتر
فروگرافی مشاهداتی (A.F)
هدف از انجام آزمایش:
این آزمایش روشی است برای تعیین،شمارش و سنجش عناصر،آلیاژها و ذرات آلودگی در روغن کارکرده که در اثر سایش،آلودگی یا تخریب افزودنیها به وجود می آیند و برای تحلیل وضعیت روغن تجهیزات حساس به گار گرفته می شود.این آزمایش علاوه بر نمایش ذرات سایشی،ترکیب آلیاژی ذرات را بوسیله شکل شناسی ارائه میکند.
روش انجام آزمایش:
دراين روش از نمونه روغن لامل های مخصوص تهيه شده (فروگرام)، و بوسيله ميكروسكوپ ذرات مختلف موجود بر روي لام مشاهده و ارزیابی مي شود. با مطالعه ذرات از نظر ويژگيهاي مختلف مي توان به عوامل و محل توليد ذرات و چگونگي فرايند فرسايش پي برد.
- استاندارد انجام آزمایش:
- PREDICT FM-III
- مقدار مورد نیاز: 20 میلی لیتر
آلودگی آب (Crackle):
هدف از انجام آزمایش:
آب یکی از مهمترین آلوده کننده های روغن به شمار می آید.بر همین اساس آزمایش های تعیین کننده میزان آلودگی آب نیز با اهمیت خواهند بود.وجود آب در روغن همراه با فشار و دماهای کاری بالا باعث ایجاد پیوند های مخرب مولکولی،اکسیداسیون،کاهش میزان روانکاری،زنگ زدگی و خوردگی قطعات خواهد شد.مزیت های اصلی این روش،ارزانی و سرعت بالای به دست آوردن جواب،نسبت به دیگر روش ها می باشد از طرفی مهم ترین عیب این روش عدم دقت بالا در تعیین مقادیر آب موجود در روغن است.
روش انجام آزمایش:
معمولا در این روش چند قطره نمونه روغن روی یک صفحه داغ با دمای بیش از 120 درجه ریخته می شود و بر اساس رفتار روغن و میزان حباب های تولیدی وجود یا عدم وجود آلودگی آب در روغن مورد ارزیابی قرار می گیرد.
- استاندارد انجام آزمایش:
- CRACKLE TEST
- مقدار مورد نیاز: 10 میلی لیتر
اندازه گیری آب کارل فیشر
هدف از انجام آزمایش:
به دلیل حساسیت روغن به آب،بررسی مقادیر آب موجود در روغن بسیار حائز اهمیت می باشد.از آنجایی که آزمایش صفحه داغ قادر به تعیین میزان دقیق مقادیر آب موجود در روغن نمی باشد به منظور زیر نظر داشتن وضعیت و تعیین میزان دقیق آب موجود در روغن از آزمایش کارل فیشر استفاده می شود.با توجه به تاثیر تخریب کننده آب بر روی تجهیزات حساس،هزینه های بالای تامین قطعات و توقفات ناشی از آن در دستگاه های حساس و همچنین توانایی این روش برای سنجش مقادیر بسیار کم آب در روغن استفاده از این روش توصیه میگردد.
روش انجام آزمایش:
اصول آن اکسیداسیون گوگرد دی اکسید توسط ید در حضور آب و در یک محلول بافر می باشد و نیز از یک الکل به عنوان حلال استفاده می شود. آب به صورت استوکیومتری تبدیل شده و بنابراین مقدار آن به صورت غیر مستقیم تعیین می گردد. با حضور مقدار اضافی ید در محیط، نقطه پایانی تیتراسیون فرا می رسد که با استفاده از روش های چشمی، پتانسیومتری یا الکتروشیمیایی قابل تشخیص است.
تیتراسیون کارل فیشر را می توان به دو روش حجم سنجی یا کولن سنجی انجام داد. در روش حجم سنجی، ید به صورت حجمی به سل تیتراسیون حاوی نمونه اضافه خواهد شد اما در روش کولن سنجی، یدید در یک الکترود پلاتینی اکسید شده و ید حاصل با آب واکنش می دهد. مطابق قانون اول فارادی، مقدار جریان لازم برای تولید ید مستقیما به مقدار ید تولید شده مربوط می باشد.
- استاندارد انجام آزمایش:
- ASTM D6304,IEC 60814
- مقدار مورد نیاز: 20 میلی لیتر